XHEVDET HAMIT KOFINA  ( 1902   -   1965) .

Mësues i Popullit.

Ka lindur në Fterrë. Mbasi kreu disa vjet shkollimi, shkon në Normalen e Elbasanit. Shquhet për zell e zgjuarsi të veçantë, prandaj drejtori Aleksandër Xhuvani në vitin 1926 i propozon Ministrisë së Arsimit që “bursisti nga Kurveleshi Xhevdet Kofina, që ka tregue zotësi të madhe për t’u bamë mësues filloreje e me kohë do të bahet nga ma të mirët, të dërgohet në Austri, në Akademinë Pedagogjike”. Bursa nuk iu dha. Kjo e nxiti Xhevdetin që në Normale të mësonte më shumë dhe u bë jo vetëm mësues filloreje, por edhe ‘profesor”, siç i thërrisnin të gjithë në Vlorë kur jepte mësim në shkollat e mesme të qytetit.

Punoi në rrethe e shkolla të ndryshme të vendit, në Përmet, në Ersekë, në Sarandë, në Gjirokastër e më së fundi, pas Çlirimit, për njëzetë vjet me radhë në qytetin e Vlorës, gjer sa ndërroi jetë me shkumës në dorë.

Shquhej për horizont të gjerë shkencor e pedagogjik, ishte i rreptë, i drejtë e kërkues. Nxënësit e donin dhe e respektonin, prindërit e quanin edhe si mësues të tyre. Në Vlorë gëzonte respekt të veçantë dhe këshillat e tij tashmë janë bërë proverbiale.

Patriotizmi ka qenë një nga tiparet e tij themelore. Në Ersekë u vu në ballë të demonstruesve më 1939 kundër pushtimit nga Italia fashiste. Gjatë Luftës Nacionalçlirimtare mbajti qëndrim korrekt e antifashist. Edhe pse me pikëpamje nacionaliste, nuk pranoi kompromis  me  ballistët, që donin ta bashkonin  me forcat e tyre.

U aktivizua gjerësisht në veprimtaritë arsimore që u bënë gjatë Luftës. Ishte anëtar i Komisionit Arsimor për Bregdetin, Kurveleshin e Poshtëm e Rrëzomën, ku bënin pjesë dhe Lame Xhama e Mustafa Luçi. U zgjodh delegat për në Konferencën e Dytë Arsimore për Qarkun e Gjirokastrës, që u mblodh në Lipë të Përmetit  në gusht 1944, ku u ngarkua me detyra të rëndësishme për çeljen e shkollave në Kurvelesh.

               Mbas titullit ‘Mësues i Merituar”, më 1993 nderohet edhe me titullin “Mësues i Popullit” për kontribut të shquar në fushën e mësimdhënies dhe në edukimin e rinisë me frymë demokratike.

RESPEKT PËR PROFESOR XHEVDETIN

            Kështu i thërrisnin të gjithë në Vlorë Xhevdet Kofinës: “Profesor Xhevdeti”. Për vite e vite me radhë jepte lëndën e matematikës. I përgatitur, i rreptë, kërkues, ai kishte fituar respektin e brezave të tërë të nxënësve. Ishte një intelektual i formuar. Fteriotët i mbajnë mend prirjet e tij nacionaliste qysh nga Lufta Nacionalçlirimtare , po kompromis me armikun ai nuk bëri kurrë. Përkundrazi, përkrahu luftën, u aktivizua për hapjen e shkollave në zonat e çliruara të Jugut dhe me vendosjen e pushtetit të ri ushtroi profesionin e mësuesit që e donte aq shumë.

            Duke punuar së bashku me të si mësues në Vlorë, sibashkëfshatar e komshi, më kujtohen disa thënie të tij që kanë mbetur si proverbiale. Një vit, kur maturantët gjimnazistë ndodheshin para provimeve, i kërkuan t’iu a shpjegonte menjëherë të gjitha pyetjet dhe ai u përgjigj: “ Ju doni të hani një ka brenda orës e pastaj të shkoni te doktori e t’i thoni: na bëj një gjilpërë që të tretet kau.” Qindrat e kuadrove që ka nxjerrë nga duart e tij ruajnë për të respekt të thellë dhe kur ndokush takohej me të e pyeste: A më mban mënd, profesor? Ai e përqafonte me përzemërsi, vinte buzën në gaz e përgjigjej me humor: “E ku t’i njohë pula gjithë vezët esaj?”. Në mbrëmjen e dhënies së diplomave, mbajmend se u tha nxënësve: “ Ju uroj, jetë e lumturi dhe dëshiroj t’u shikoj shkencëtarë me mjekër të thinjur”. Me sa duket, uronte dhe veten të rronte gjatë e të lunturohej me nxënësit etij. Por, në punë e sipër, në krye të detyrës, i lodhur nga një veprimtari këmëngulëse e pasionante, ai vdiq ende pa dalë në pension, duke mbetur i përjetshëm në mendjen e vlonjatëve e të bshkëfshatarëve. Për punën e tij të palodhur është nderuar me dekorata e titullin “Mësues i merituar”

                                                                Rakip KORKUTI

Nr. 3 – shtator, 1997

NDERROI JETE ME SHKUMES NE DORE

Ishte i etur per dije. Por themelet e dijes merren ne shkolle. Po ku ta gjente e kush ta çonte ne shkolle  Xhevdetin nga Fterra? E ndihmuan per ta pervetesuar ate, Jani Minga dhe Aleksander  Xhuvani. Keta te dy burra te diturise shqiptare e ndihmuan konkretisht. Ne Shkollen Normale te Elbasanit, ky nxenes i njome u shfaq si model i sjelljes dhe thithes i diturise. Duke pare keto veti Aleksander Xhuvani me 1926 i propozon i propozon Ministrise se Arsimit qe "bursistit nga Kurveleshi, Xhevdet Kofines, qe ka deftyer zotesi te madhe per t'u bame mesues filloreje e me kohe do te behet nga me te miret mesues, do te ishte mire te dergohej ne Austri ne Akademine Pedagogjike"

            Por bursa nuk iu dha. Vullneti i Xhevdetit u shtua. Puna autodidakte e lartesoi duke e bere mesues jo vetem per shkollen fillore, por edhe per shkollen e mesme. Dhe parashikimi i Drejtorit te Normales se "do te behet nga me te miret mesues" u tejkalua.

            Punoi ne shkolla te ndryshme. U be i njohur ne Permet, ne Erseke, ne Sarande, ne Gjirokaster. Kudo la gjurme, veçanerisht  te nxenesit, por edhe te masat e njerezve. Ne Vlore beri emer.

Edukimi i dashurise per Atdheun dhe i dashurise per dijen- ishin boshti i veprimtarise se tij.E kerkuan te rregjistrohej ne partine fashiste, por nuk pranoi, pavaresisht se ishte e detyrueshme per nepunesit e asaj kohe. Perkundrazi ai agjitonte kunder  fashisteve. U vu ne balle te demostruesve ersekas qe ne ditete e para te prillit 1939. Edukimin patriotik e kishte ne shpirt, veçanerisht per brezin e ri. Ne ato vite u muarr me organizimin e shkollave ne zonat e lira dhe te çliruara. Dhe frutin e kesaj pune ai e pa tek jo pak ish nxenes te tij. Heroi Ali Demi, eshte nje shembull i veçante .

Per veprimtarine e tij si mesues, u zgjodh delegat, sebashku me Lame Xhamen dhe Mustafa Luçin ne Konferencen e Dyte arsimore te qarkut Gjirokaster, qe zhvilloi punimet me 29 gusht 1944 ne Lip te Permetit. Ne kete konference u caktua me detyren e organizimit dhe te funksionimit  te shkollave te Kurveleshit te Siperm. E kreu kete detyre pa u thyer perpara asnje veshtiresie.

Miqesia e tij ishte e gjere. Por te ngushtet i kishte me vlera. Mik i ngushte i tij ishte Islam Radovicka, per nje kohe , Komandant i Zones Pare Operative Vlore-Gjirokaster. Ne operacionin fashist ne pranvere 1943, familja e Islam Radovickes u strehua ne shtepine e Xhevdetit ne Fterre dhe ne Korita te Fterres sone.   

Pas Çlirimit te Atdheut u emrua mesues ne qytetin e Vlores. Ne Vlore punoi ne shkollat e mesme deri  sa nderroi jete me shkumes ne dore. Shkelqeu kur dha letersi ne gjimnazin "Ali Demi", veçanerisht kur trajtonte figuren e Faik Konices. Ky rast u be shkak per ta ulur ne shkollen 7-vjeçare. Por shpejt per pergatitjen e tij te gjithaneshme, per nivelin e larte profesional  e çuan ne shkollen Tregetare dhe  ne  gjimnazin "Ali Demi". Kur ne Vlore u hap shkolla e mesme pedagogjike "Jani Minga" Xhevdetin e vune ne krye te listes per te dhene Matematiken Racionale. Tashme Vlora i therrisnin "Profesor". Fuqite mendore dhe fizike, zemren e tij i vuri ne sherbim te nxenesve, madje dhe te atyre qe vazhdonin pedagogjiken me korespondence.

Nxenesit e donin dhe e  dashuronin me gjithe shpirt, se keshtu i dashuronte dhe ai ata. Po te ngelej nxenesi ne ndonje lende apo ne klase, profesor Kofina, siç e thirri Vlora, bente njeren. Fajin nuk e ka nxenesi, kembengulte ai, por mesuesi. Sipas tij lenia e nxenesit ne klase eshte paaftesi e mesuesit, eshte pasoje e stilit dhe metodes se mesuesit ne procesin mesimor-edukativ. Jeten e tij e shkriu per nxenesit.

Ishte 30 qershor 1965. Bente konsultime me nxenesit maturante te shkolles pedagogjike ne lenden e Matematikes Racionale. Ishte dhe vape, por profesori vazhdonte konsultimet. Ne syte e tij u ndje lodhje. Lodhja po e kapiste. Nxenesit i thane ta nderpriste, se tashme kaloi dreka. Por profesori nuk donte ta leshonte shkumesin nga dora…U be heshtje. Dhe nxesnesit degjuan fjalet e profesor Kofines: -E nderpresim…, per mbasdite…ë !, Ne oren 17.00,…Dhe u nis per ne shtepi, qe e kishte fare prane shkolles. Ndjeu dhembje ne tru. Sa vajti ne shtepi, hemoragjia cerebrale beri gjemen.

Profesor Kofinen e qau dhe e percolli  per ne banesen e perjeteshme nje Vlore e tere.

                                                           Zeko  Braho

Nr. 25 – dhjetor, 2001